Mục lục:
3. Ưu và khuyết điểm của cổ phiếu ưu đãi
4. So sánh giữa cổ phiếu ưu đãi và cổ phiếu thông thường
5. Hiểu rõ về cổ tức từ cổ phiếu ưu đãi
7. Ai nên đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi?
Khám phá Giao dịch cổ phiếu cùng chúng tôi
Cổ phiếu ưu đãi là gì?
Cổ phiếu ưu đãi (preference shares hoặc preferred stocks) là một hình thức kết hợp thú vị giữa khoản nợ và chứng khoán vốn, nên cũng sở hữu những tính năng nổi trội của cả hai. Chúng vừa là công cụ tài chính đặc thù dành cho các công ty, vừa cung cấp cho cổ đông những quyền lợi nhất định.
Các cổ đông ưu đãi, so với cổ đông thông thường, sẽ được hưởng những quyền lợi ưu việt đối với tài sản và thu nhập của công ty. Quyền ưu tiên của họ nằm ở hai phương diện: cổ tức và ưu tiên thanh toán. Đầu tiên, các cổ đông ưu tiên có quyền nhận một khoản cổ tức cố định trước khi cổ đông thông thường được chia bất kỳ khoản cổ tức nào. Khoản cổ tức này có thể là một số tiền cố định hoặc tính theo phần trăm của mệnh giá mỗi cổ phiếu.
Thứ hai, trong trường hợp xảy ra sự kiện cần thanh toán (chẳng hạn như phá sản), các cổ đông ưu đãi sẽ được ưu tiên hơn trong việc chia tài sản công ty sau khi đã thỏa mãn mọi nghĩa vụ nợ. Tuy nhiên, một lưu ý quan trọng là quyền lợi của các cổ đông ưu tiên vẫn kém cạnh hơn so với những người giữ trái quyền, chẳng hạn như trái chủ.
Mặc dù các cổ đông ưu đãi có những lợi thế kể trên, nhưng họ thường không có quyền biểu quyết. Tức là không như cổ đông thông thường, cổ đông ưu đãi thường không thể bỏ phiếu quyết định cho các vấn đề hệ trọng của công ty, bao gồm quyết định bổ nhiệm giám đốc hoặc các chính sách doanh nghiệp khác. Tuy nhiên, vài công ty vẫn có thể phát hành cổ phiếu ưu tiên có quyền biểu quyết.
Ví dụ thực tiễn và các số liệu
Một ví dụ thực tiễn là trường hợp của công ty Ford Motor trong giai đoạn khủng hoảng tài chính vào những năm 2000. Để huy động vốn và tránh cảnh phá sản, Ford đã phát hành một loạt cổ phiếu ưu đãi với mức cổ tức 6,5%. Tức là mỗi cổ phiếu ưu đãi nhà đầu tư mua sẽ bảo đảm mang về số tiền lãi 6,5% cho khoản đầu tư đầu tiên mỗi năm, dưới dạng cổ tức. Ford đã huy động được đủ vốn trong đợt phát hành cổ phiếu ưu đãi này, giúp công ty lèo lái được qua đợt khủng hoảng.
Các loại cổ phiếu ưu đãi
Cổ phiếu ưu đãi có thể chia ra làm bốn loại chính, trong đó mỗi loại sẽ có những tính năng đặc trưng khác nhau, đáp ứng nhiều nhu cầu khác nhau của các nhà đầu tư và công ty phát hành cổ phiếu:
Cổ phiếu ưu đãi tích lũy
Những người nắm giữ cổ phiếu ưu đãi tích lũy sẽ có quyền cộng dồn bất cứ khoản cổ tức nào chưa được thanh toán trong trường hợp công ty không có đủ sức chi trả. Nếu công ty trễ hẹn thanh toán, số tiền sẽ được tích lũy và thanh toán toàn bộ trước khi cân nhắc trả bất kỳ khoản cổ tức nào cho cổ đông thông thường trong những năm tiếp theo.
Cổ phiếu ưu đãi không tích lũy
Không như cổ phiếu ưu đãi tích lũy, loại này không sở hữu quyền được cộng dồn cổ tức chưa được thanh toán. Nếu công ty không thể trả cổ tức trong một năm bất kì thì cổ đông ưu đãi cũng mất quyền nhận cổ tức trong năm đó.
Cổ phiếu ưu đãi tham dự
Các cổ đông nắm giữ cổ phiếu ưu đãi tham dự có quyền nhận một khoản cổ tức cố định cộng thêm một khoản cổ tức phụ trợ nếu công ty đạt được mục tiêu tài chính đã xác định trước đó. Khoản cổ tức phụ trợ này cho phép cổ đông “tham dự” vào thành công của công ty, ngoài khoản cổ tức cố định.
Cổ phiếu ưu đãi có thể chuyển đổi
Cổ đông ưu đãi khi mua loại cổ phiếu này có quyền chuyển đổi cổ phiếu ưu đãi của mình thành một số lượng cổ phiếu thông thường cố định sau một thời gian đã xác định trước. Lựa chọn này giúp thúc đẩy mức tăng trưởng tiềm năng về mặt giá trị nếu cổ phiếu thông thường của công ty tăng giá.
Ví dụ thực tiễn và các số liệu
Một ví dụ thực tiễn dành cho loại cổ phiếu ưu đãi có thể chuyển đổi được là từ công ty mẹ của Google, Alphabet Inc. Vào năm 2013, công ty này đã phát hành chứng khoán vốn loại C (dưới hình thức cổ phiếu ưu đãi); chúng không đi cùng với quyền biểu quyết nhưng có thể được chuyển đổi thành cổ phiếu loại A (có quyền biểu quyết). Ban đầu, các cổ phiếu loại C được bán với giá ưu đãi để bù lại cho việc không có quyền biểu quyết. Tuy nhiên, các cổ đông vẫn có thể chuyển đổi chúng thành cổ phiếu loại A bất cứ lúc nào, và có khả năng sinh lời nếu giá cổ phiếu loại A tăng đáng kể.
Tìm hiểu thêm: Cách chọn cổ phiếu
Ưu và khuyết điểm của cổ phiếu ưu đãi
Cổ phiếu ưu đãi mang lại lợi ích cho cả nhà đầu tư và công ty phát hành:
Lợi ích cho công ty
Linh hoạt trong cơ cấu vốn
Cổ phiếu ưu đãi là một cách để huy động vốn mà không thêm khoản nợ nào hoặc không phải giảm bớt quyền kiểm soát của các cổ đông thông thường hiện hữu. Đặc biệt, loại cổ phiếu này mang lại lợi ích cho các công ty trong giai đoạn tăng trưởng, khi họ cần thêm vốn nhưng chưa thể tạo ra lợi nhuận ổn định để chi trả nợ nần.
Thu hút các nhà đầu tư thận trọng
Cổ phiếu ưu đãi có thể thu hút những nhà đầu tư đang tìm kiếm nguồn thu nhập ổn định, thường là thông qua cổ tức thường lệ. Loại cổ phiếu này cũng có thể rất hấp dẫn đối với các nhà đầu tư muốn đầu tư vào trái phiếu hoặc các loại chứng khoán có thu nhập ổn định.
Lợi ích cho các nhà đầu tư
Sở hữu phần lớn hơn của tài sản và thu nhập công ty
Cổ đông ưu đãi được chia phần ưu tiên đối với thu nhập của công ty (thông qua cổ tức) và tài sản (trong trường hợp phải thanh toán) so với các cổ đông thông thường.
Cổ tức cố định
Cổ tức dành cho cổ đông ưu đãi thường là cố định, mang đến cho họ dòng tiền thu nhập dự đoán được. Tuy nhiên, cổ phiếu ưu đãi cũng có một vài khiếm khuyết:
Hạn chế đối với công ty
Bắt buộc thanh toán cổ tức
Các công ty bắt buộc phải thanh toán cổ tức cho cổ đông ưu đãi trước khi chia bất kỳ khoản cổ tức nào cho cổ đông thông thường. Điều này có thể ngăn trở dòng tiền mặt của công ty, nhất là trong các giai đoạn khó khăn tài chính.
Hạn chế đối với nhà đầu tư
Triển vọng tăng cổ tức hạn chế
Không như cổ phiếu thông thường với tiềm năng hưởng lợi từ mức cổ tức không có giới hạn nếu lợi nhuận của công ty tăng lên, khoản cổ tức dành cho cổ phiếu ưu đãi thường ở mức cố định.
Không có quyền biểu quyết
Cổ đông ưu đãi thường không có quyền biểu quyết trong công ty. Tuy nhiên, vẫn có một vài loại cổ phiếu ưu đãi đi kèm với quyền biểu quyết, nhưng ít phổ biến hơn.
Ví dụ thực tiễn và các số liệu
Ví dụ về một công ty biết sử dụng hiệu quả cổ phiếu ưu đãi là tập đoàn đa quốc gia Berkshire Hathaway. Vào năm 2008, trong giai đoạn khủng hoảng tài chính, Berkshire Hathaway của Warren Buffett đã đầu tư 5 tỷ đô-la Mỹ vào cổ phiếu ưu đãi của Goldman Sachs. Khoản đầu tư này đi kèm với khoản cổ tức đáng kể là 10%, và đã giúp Goldman Sachs huy động được một số vốn thiết yếu. Bù lại, Berkshire Hathaway được hưởng lợi nhuận đáng kể và liên tục.
Lợi ích | Hạn chế | |
Đối với công ty | – Linh hoạt trong cơ cấu vốn | – Bắt buộc thanh toán cổ tức |
– Thu hút các nhà đầu tư thận trọng | ||
Đối với nhà đầu tư | – Sở hữu phần tài sản và thu nhập cao hơn | – Triển vọng tăng cổ tức hạn chế |
– Mức cổ tức cố định | – Không có quyền biểu quyết |
So sánh giữa cổ phiếu ưu đãi và cổ phiếu thông thường
Cổ phiếu ưu đãi | Cổ phiếu thông thường | |
Cổ tức | Cố định và thường là tích lũy được | Mức cổ tức đa dạng, không bảo đảm |
Phần tài sản sở hữu | Cao hơn, trong trường hợp phải thanh toán | Thấp hơn trong trường hợp phải thanh toán |
Quyền biểu quyết | Thường không đi kèm với quyền biểu quyết | Thường đi kèm với quyền biểu quyết |
Tiềm năng tăng thu nhập | Có giới hạn (vì có mức cổ tức cố định) | Cao hơn (cổ tức có thể tăng lên cùng lợi nhuận) |
Mức độ rủi ro | Thấp hơn (mức cổ tức cố định, chia phần ưu tiên) | Cao hơn (mức cổ tức đa dạng, được chia phần sau) |
Tìm hiểu thêm về so sánh cổ phiếu ưu đãi và cổ phiếu thông thường
Hiểu rõ về cổ tức từ cổ phiếu ưu đãi
Đặc trưng của cổ phiếu ưu đãi là mức cổ tức cố định, có thể được xác định trên từng cổ phiếu hoặc dựa vào phần trăm của mệnh giá. Các khoản cổ tức này được thanh toán ưu tiên trước khi chia lại cho cổ đông thông thường, nên là nguồn thu nhập đáng tin cậy cho các nhà đầu tư. Tần suất thanh toán, thường là tính theo năm, có thể khác nhau tùy vào quy định của công ty phát hành: mỗi sáu tháng, mỗi quý hoặc thậm chí là mỗi tháng.
Ví dụ thực tiễn và các số liệu
Một ví dụ rõ ràng về cổ tức là từ công ty Duke Energy. Tính đến năm 2023, Duke Energy đang lưu hành một vài đợt cổ phiếu ưu đãi. Một trong số đó được phát hành từ vòng gọi vốn Series A, có mức cổ tức cố định là 5,75%/năm, và được thanh toán theo từng quý. Điều này có nghĩa là một nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu ưu đãi từ vòng Series A nhận được một khoản lời ổn định là 5,75% từ số tiền đầu tư của mình mỗi năm, chia đều vào các khoản thanh toán theo quý.
Rủi ro của cổ phiếu ưu đãi
Việc đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi, cũng như mọi quyết định đầu tư khác, sẽ có những rủi ro riêng và đây là yếu tố quan trọng mà các nhà đầu tư tiềm năng cần phải nắm rõ:
Rủi ro về lãi suất
Giá trị cổ tức dành cho cổ phiếu ưu đãi có thể biến động do ảnh hưởng của mức lãi suất thị trường.
Sức khỏe tài chính của công ty:
Cổ tức phụ thuộc vào kết quả và độ ổn định tài chính của công ty phát hành.
Mức tăng giá trị vốn giới hạn
Triển vọng tăng trưởng giá trị thường bị giới hạn so với cổ phiếu thông thường.
Rủi ro thu hồi
Công ty có khả năng sẽ mua lại cổ phiếu ưu đãi, ép buộc tái đầu tư ở mức lợi nhuận thấp hơn.
Rủi ro thị trường
Giá cổ phiếu có thể biến động theo điều kiện thị trường và tâm lý nhà đầu tư.
Rủi ro thanh khoản
Cổ phiếu ưu đãi thường có khả năng thanh khoản kém hơn so với cổ phiếu thông thường nên sẽ khó bán hơn.
Ví dụ thực tiễn và các số liệu
Vào năm 2007-2008, trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế toàn cầu, nhiều ngân hàng trước đó phát hành cổ phiếu ưu đãi đã phải chịu nhiều áp lực nặng nề. Một vài trong số đó đã phải tạm dừng, cắt giảm hoặc thậm chí là ngưng thanh toán cổ tức cho cổ phiếu ưu đãi của mình, ảnh hưởng đến các nhà đầu tư – những người sống nhờ nguồn thu nhập từ các khoản cổ tức đó.
Tìm hiểu thêm về đầu tư vào thị trường chứng khoán cho người mới bắt đầu
Ai nên đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi?
Cổ phiếu ưu đãi có thể là một phương thức đầu tư phù hợp dành cho các kiểu nhà đầu tư khác nhau, tùy theo mục tiêu tài chính và khả năng chịu rủi ro của họ.
Các nhà đầu tư tập trung vào thu nhập:
Khoản cổ tức cố định và thường xuyên mà cổ phiếu ưu đãi mang lại có thể là yếu tố hấp dẫn những ai ưu tiên mức thu nhập ổn định hơn là triển vọng tăng giá trị vốn. Họ có thể là những người đã nghỉ hưu hoặc bất kỳ ai muốn đầu tư để có nguồn thu nhập định kỳ.
Các nhà đầu tư ngại rủi ro
Cổ phiếu ưu đãi có thể là một lựa chọn an toàn hơn so với cổ phiếu thông thường do được ưu tiên về cổ tức và thanh toán tài sản. Loại cổ phiếu này có thể là một giải pháp cân bằng giữa trái phiếu với rủi ro ít hơn và cổ phiếu thông thường với rủi ro cao hơn, nhưng vẫn có tiềm năng sinh lời nhiều hơn.
Những người mong muốn đa dạng hóa danh mục đầu tư
Đối với những nhà đầu tư mong muốn đa dạng hóa danh mục đầu tư của mình, cổ phiếu ưu đãi có thể mang lại nhóm tài sản kết hợp giữa vốn chủ sở hữu và nợ.
Ví dụ thực tiễn và các số liệu
Hãy cùng xem xét trường hợp một người nghỉ hưu với nguồn thu nhập phụ thuộc vào các khoản đầu tư của mình. Người này có thể chọn đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi của một công ty ổn định, lớn và có uy tín. Cứ giả sử người này đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi vòng series A của công ty Duke Energy (được đề cập trong ví dụ ở trên) với mức cổ tức cố định là 5,75%. Nếu người này đầu tư số tiền 100.000 đô-la, thì sẽ nhận được 5.750 đô-la mỗi năm. Số tiền lời có thể dự trù này đóng vai trò quan trọng trong kế hoạch hưu trí của người này.
Đọc thêm: 4 bước đơn giản để tìm cổ phiếu bị định giá thấp
Khám phá Giao dịch cổ phiếu cùng chúng tôi
Tiếp cận thế giới giao dịch cổ phiếu cùng ATFX thông qua việc sử dụng Hợp đồng chênh lệch (CFD) . Phương thức này giúp bạn đầu cơ dựa trên cả xu hướng tăng và giảm của thị trường mà không cần sở hữu một tài sản thật nào. Những sản phẩm tài chính này có sử dụng đòn bẩy, tức là bạn chỉ cần nạp một phần của toàn bộ giá trị giao dịch để mở vị thế. Bạn có thể kiểm định các chiến lược của mình mà không chịu rủi ro gì khi sử dụng tài khoản demo của chúng tôi, nhưng bạn cũng có thể chọn mở tài khoản thực khi đã cảm thấy sẵn sàng.
